Przeprowadzka: Łatwo powiedzieć – trudniej zrobić. Wbrew pozorom Szwecja nie jest bardzo przychylna przyjmowaniu wszystkich z otwartymi rękoma. Jeśli chcesz się tu przeprowadzić i normalnie żyć planując przyszłość może to nie być wcale takie proste. Poniżej opisuję jak według mnie ugryźć temat przeprowadzki do Szwecji. Post piszę już po rocznym pobycie w Sztokholmie, także mam do swojego wyjazdu pewien dystans i pewne przemyślenia. Jak zrobiłabym to najlepiej jak potrafię? O tym przeczytasz w następnych akapitach.
OD CZEGO ZACZĄĆ?
Pierwsze najważniejsze – zastanów się czy na pewno chcesz wyjechać. Zadaj sobie pytanie: „Czy chcę wyprowadzić się z Polski na zawsze?” – tak, na zawsze – dobrze czytasz. Piszę tu nie o wyjeździe zarobkowym, a o emigracji. Wydaje mi się, że w momencie podjęcia tej ważnej decyzji wprowadzanie sobie do głowy aluzji o powrocie za rok nie ma sensu. Jeśli pojedziesz – zainwestujesz sporo wysiłków (i pieniędzy) w przeprowadzkę i przystosowanie się do nowej rzeczywistości. Nie warto tego marnować. Jeśli chcesz wyemigrować – zrób to na 100%!
Research
Jeśli o mnie chodzi – wyznaję zasadę: „porządny research podstawą życia” – a więc do dzieła! Jakie informacje znaleźć? Gdzie szukać?
Według mnie najlepiej szukać na szwedzkich i europejskich stronach rządowych. Media społecznościowe mają wiele grup, na których toczą się przeróżne dyskusje. Niestety, bardzo dużo wpisów oparta jest o mylne informacje. Zaglądam tam wyłącznie wtedy, kiedy już sama nie jestem sobie w stanie poradzić z wyszukiwaniem bieżących przepisów lub zasad. Szwedzkie strony są bardzo dobrze opracowane – polecam na początek jako kompedium wiedzy.
Formalności
Większość z poniższych pojęć znajdziesz na rządowych stronach.
- Legalny pobyt w Szwecji – warunki, personnumer, samordningsnummer, ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne. Poczytaj o konsekwencjach braku personnumeru.
- Obywatelstwo – jakie warunki trzeba spełnić żeby zostać szwedem?
- Emerytura – czy przysługuje ci emerytura w Polsce? Jaka? Czy będziesz mieć prawo do Szwedzkiej emerytury?
- Towarzystwo – jedziesz z kimś czy w pojedynkę? Co z utrzymaniem i legalnym pobytem dla tej drugiej osoby?
- Dzieci – tu dochodzą żłobki, przedszkola, nauka języka itd.
Praca
Teoretycznie można przyjechać do Szwecji bez pracy i szukać na miejscu. Praktycznie – nie polecam.*
- CV – zaktualizuj i zaczynaj wysyłać! – nie ma na co czekać!
- Sprawdź na obecnej umowie jaki okres wypowiedzenia Cię obowiązuje
- Czy Twoje wykształcenie będzie uznane?
- Ile możesz zarobić w Szwecji?
- Sprawdź zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników
- Formy zatrudnienia w Szwecji
- Co jeśli stracisz pracę? – poczytaj o A-kassa
- Warunki zatrudnienia – urlop, benefity itd.
- Czy dostaniesz umowę na czas określony czy nieokreślony? – to pytanie jest bardzo ważne ze względu na legalizację pobytu. Niestety, zanim nie zaczniesz dostawać konkretnych ofert – nic nie wymyślisz. Pamiętaj jednak, że to ważne!
Koszty
Sprawdź ile będzie Cię kosztowało miesięczne utrzymanie na miejscu.
- Jedzenie – sprawdź ceny żywności np. na https://www.ica.se/, porównaj je z cenami w Polsce
- Sprawdź ile kosztuje życie w Szwecji, ile jesteś w stanie utrzymać się jeśli stracisz pracę?
- Mieszkanie – kupno czy najem? – ceny nieruchomości, kredytów, najmu
- Transport – samochód czy transport miejski? (auto sporo kosztuje w porównaniu do Polski)
- Wyjazdy do Polski – na początku mogą okazać się konieczne, zwłaszcza jeśli zostawiasz rodzinę na jakiś czas
Policz ile będzie kosztowała Cię przeprowadzka. Przeprowadzałam się w kwietniu 2018. Dwie osoby dorosłe i dwa koty. W pierwszym miesiącu nasze konto uszczupliło się o ok. 25 000 zł, z czego: 6 000 zł poszło na meble do mieszkania, 10 500 zł – czynsz i kaucja w najmowanym mieszkaniu, 9 000 zł – jedzenie, zakupy od zera (wszystko czego brakowało na bieżąco), koszty związane z właściwą przeprowadzką (paliwo, koszty poniesione po drodze).
Pierwszy miesiąc może oznaczać „życie na oparach”. Polskiej wypłaty już nie ma, szwedzka jeszcze nie przyszła, a żyć jakoś trzeba. Trzeba pamiętać, że w każdej chwili mogą pojawić się nieplanowane wydatki. Do tego płacisz „frycowe” za przewalutowanie złotówek na korony, oraz za każdym razem płacisz za niewiedzę – w pierwszych miesiącach najłatwiej o mandacik, awarię, chorego kota. Nie znasz obowiązujących cen, nie wiesz gdzie robić zakupy – najprościej określiłabym to krótkim: „przepłacasz w zasadzie za wszystko„. Jeśli nie chcesz przykrych niespodzianek – lepiej zbieraj w skarpetę ile się da!
Czy to się w ogóle opłaca?
- Ile możesz zarobić w Szwecji? prognozy zatrudnienia
- Ile podatków zapłacisz?
- Czy masz jakieś zobowiązania finansowe w Polsce? Jak sobie z nimi poradzisz?
- Policz swoją wartość netto – oszacuj ile pieniędzy będziesz mieć ze sprzedaży wszystkiego, co posiadasz. Jest to Twoje największe zabezpieczenie gdyby coś poszło nie tak.
Przydatne strony
Część stron posiada polskie wersje językowe lub polskie przewodniki. Są to informacje skrócone, nie zawsze muszą być aktualne. Najprościej jest korzystać z nich z tłumaczem Google. Albo przez zainstalowaną wtyczkę do Chrome (b. wygodne) albo poprzez wklejenie linku bezpośrednio w okienko tłumaczenia na stronie Tłumacza Google
- Oficjalny portal UE (link)
- Urząd podatkowy (Skatteverket)
- Urząd emrytalny (Pensionsmyndigheten)
- Urząd ds. zdrowia i spraw socjalnych (Socialstyrelsen)
- Szwedzka Agencja Ubezpieczeń Społecznych (Försäkringskassan)
forum po polsku: tutaj - Szwedzkie Biuro Statystyczne (Statistiska centralbyrån)
- Urząd ds. transportu (Transportstyrelsen)
- Narodowa Agencja Edukacji (Skolverket)
- Agencja Pracy (Arbetsförmedlingen)
- Urząd migracyjny (Migrationsverket)
- Centralny Komitet Pomocy Studenckiej (CSN)
- Ocena wykształcenia zdobytego za granicą (link)
- Blocket – portal ogłoszeń – są kategorie praca oraz nieruchomości
- Praca – oficjalny portal urzędu zatrudnienia (Platsbanken)
Za wczasu
- Sprawdź daty ważności wszystkich dokumentów
- Wyrób paszport
- Zrób prawo jazdy
- Załatw sobie dyplomy ukończenia szkół po angielsku (wydanie odpisu w jęz. angielskim jest zwykle sporo tańsze niż tłumaczenie dyplomu)
- Jeśli masz w planach – weź ślub
- Zastanów się kto z twoich znajomych z pracy może udzielić ci referencji
- Zbieraj kasę
- Opracuj sobie najgorszy możliwy scenariusz i plan wyjścia z sytuacji – co zrobisz jak wszystko pójdzie nie tak?
___________________________
*chyba, że jesteś z branży IT 🙂
